Թեմա՝ Տեղեկացում աղջիկների, վերարտադրողական տարիքի կանանց և հղիների կողմից օգտագործվող վալպրոատներ պարունակող դեղերի անվտանգության վերաբերյալ նոր, կարևոր տեղեկատվության վերաբերյալ:

Հարգելի առողջապահության ոլորտի մասնագետներ,

«Սանոֆի-Ավենտիս Ղազախստան» ՍՊԸ-ն հայտնում է Ձեր նկատմամբ ունեցած իր հարգանքը և տեղեկացնում աղջիկների, վերարտադրողական տարիքի կանանց և հղիների կողմից վալպրոատներ պարունակող դեղերի կիրառման լրացուցիչ սահմանափակումների մասին: Այս լրացուցիչ սահմանափակումները պայմանավորված են այն հանգամանքով, որ ներարգանդային շրջանում վալպրոատի և նմանատիպ դեղամիջոցներ պարունակող միացությունների կիրառման ազդեցության ենթարկված երեխաների մոտ առկա է զարգացման խանգարումների (մինչև 30-40% դեպքերում) և / զարգացման բնածին արատների (մոտավորապես 10% դեպքերում) լուրջ վտանգ:

 Խորհուրդներ աղջիկների, վերարտադրողական տարիքի կանանց և հղիների կողմից վալպրոատներ պարունակող դեղերի օգտագործման վերաբերյալ

• Աղջիկներին, վերարտադրողական տարիքի կանանց և հղիներին չի կարելի նշանակել վալպրոատներ պարունակող դեղեր, բացառությամբ այն դեպքերի, երբ բուժման այլ եղանակներն անարդյունավետ են կամ հիվանդը դրանք վատ է տանում:

•   Վալպրոատներ պարունակող դեղերով բուժումը պետք է սկսվի և անցկացվի էպիլեպսիայի կամ երկբևեռ խանգարման բուժման փորձ ունեցող բժշկի հսկողությամբ:

•  Հարկավոր է երկար ծանրութեթև անել վալպրոատներ պարունակող դեղերով բուժման արդյունավետությունն ու վտանգները, եթե դրանք առաջին անգամ են նշանակվել, դրանցով բուժումը շարունակվում է, բուժում են անցնում սեռական հասունացման տարիքում գտնվող աղջիկները, հղիություն պլանավորող կամ հղի կանայք:

• Պետք է հավաստի իմանալ, որ հիվանդները տեղեկացված են և հասկանում են՝

  •  հղիության ընթացքում վալպրոատներ պարունակող դեղեր օգտագործելու հետ կապված ռիսկերը

  • արդյունավետ կոնտրացեպցիայի կիրառման անհրաժեշտությունը

  • կանոնավոր կերպով բուժման արդյունքների ստուգման անհրաժեշտությունը

  • հղիություն պլանավորելու կամ հղիանալու դեպքում բժշկի հետ շտապ խորհրդակցելու անհրաժեշտությունը:

Լրացուցիչ տեղեկություններ դեղերի անվտանգության և խորհուրդներ դրանց կիրառման վերաբերյալ

Հղիության բացասական ելքի վտանգը

Վալպրոատի օգտագործումն ասոցացվում է հղիության վերջում բարդությունների վտանգի հետ և՛ մոնոթերապիայի, և՛ դեղն այլ դեղերի հետ կիրառելու դեպքում: Առկա տվյալները ցույց են տալիս, որ էպիլեպսիայի ժամանակ այլ դեղերի հետ մեկտեղ վալպրոատի օգտագործման դեպքում հղիության վերջում բարդություններ առաջանալու վտանգն ավելի մեծ է, քան՝ մոնոթերապիայի դեպքում:

• Բնածին արատների զարգացման վտանգը կազմում է մոտ 10%, մինչդեռ ներարգանդային շրջանում վալպրոատի կիրառման ազդեցության ենթարկված նախադպրոցական տարիքի երեխաների շրջանում կատարված ուսումնասիրությունները ցույց են տվել, որ նրանց 30-40%-ի մոտ վաղ զարգացման տարիքում եղել են ուշացումներ (այնպիսի ուշացումներ, ինչպիսիք են խոսքի և / կամ քայլելու հմտությունների զարգացման ուշացումները), ինչպես նաև՝ ցածր մտավոր ունակություններ, վատ խոսքային հմտություններ և հիշողության հետ կապված խնդիրներ:

• Անամնեզում ներարգանդային շրջանում վալպրոատի կիրառման ազդեցության ենթարկված 6 տարեկան երեխաների մտավոր զարգացման գործակիցը (IQ-ն) միջին հաշվով 7-10 կետով ներքև էր գտնվում ներարգանդային շրջանում այլ հակաէպիլեպտիկ դեղամիջոցների կիրառման ազդեցության ենթարկված երեխաների մտավոր զարգացման գործակցից:

• Առկա տվյալները ցույց են տալիս, որ ներարգանդային շրջանում վալպրոատի կիրառման ազդեցության ենթարկված երեխաների մոտ առկա է աուտիստական սպեկտրի խանգարումների (մոտ երեք անգամ) և մանկական աուտիզմի (մոտ հինգ անգամ) զարգացման ավելի մեծ ռիսկ, քան՝ մյուսների մոտ:

• Տվյալների սահմանափակությունը վկայում է այն մասին, որ ներարգանդային շրջանում վալպրոատի կիրառման ազդեցության ենթարկված երեխաների մոտ առկա է ուշադրության պակասի / հիպերակտիվության նախանշանների զարգացման ավելի մեծ հավանականություն:

Հաշվի առնելով այս ռիսկերը՝ էպիլեպսիայի կամ երկբևեռ խանգարման բուժման համար պետք չէ վալպրոատ նշանակել հղիներին ու վերարտադրողական տարիքի կանանց, բացառությամբ այն դեպքերի, եթե ծայրահեղ անհրաժեշտություն չկա, այսինքն՝ բացառությամբ այն դեպքերի, երբ բուժման այլ եղանակներն անարդյունավետ են կամ հիվանդը դրանք վատ է տանում:

Հարկավոր է երկար ծանրութեթև անել նատրիումի վալպրոատով բուժում նշանակելու արդյունավետությունն ու վտանգները, եթե դրանք առաջին անգամ են նշանակվում, դրանցով բուժումը շարունակվելու է, բուժում են անցնելու սեռական հասունացման տարիքում գտնվող աղջիկները, հղիություն պլանավորող կամ հղի կանայք:

Եթե դուք որոշում եք կայացրել վալպրոատով բուժում նշանակել վերարտադրողական տարիքի կնոջը, ապա նա բուժման ընթացքում պետք է օգտագործի կոնտրացեպցիայի արդյունավետ մեթոդներ: Հարկավոր է նրան տեղեկացնել այն բոլոր ռիսկերի վերաբերյալ, որոնց կարող է ենթարկվել նրա ապագա երեխան, եթե նա հղիանա վալպրոատով բուժում ստանալու ընթացքում:

Բուժումը հղիության ընթացքում

Եթե վալպրոատով բուժում ստացող էպիլեպսիայով տառապող կամ երկբևեռ խանգարում ունեցող կինը պլանավորում է հղիանալ կամ արդեն հղի է, ապա պետք է ուշադրություն դարձնել նրա բուժումն այլընտրանքային բուժման անցկացնելու հարցին:

Եթե հղիության ընթացքւմ վալպրոատով բուժումը շարունակվում է, ապա՝

• Հարկավոր է կիրառել ամենացածր դեղաչափը, իսկ օրական դեղաչափը պետք է բաժանել մի քանի փոքր դեղաչափերի, որոնք պետք է օգտագործել ամբողջ օրվա ընթացքում:

• Այլ դեղամիջոցների համեմատ նախընտրելի է կիրառել այնպիսի դեղամիջոցներ, որոնցում դեղանյութն անջատվում է դանդաղ և հավասարաչափ կամ մաս-մաս:

• Ապագա երեխայի զարգացման գնահատման, ինչպես նաև նյարդային խողովակի հնարավոր թերությունների ու զարգացման հետ կապված այլ թերությունների հայտնաբերման նպատակով հարկավոր է նախածննդյան մոնիտորինգի իրականացում սկսել:

Հղիությունից առաջ ֆոլաթթու պարունակող դեղամիջոցների ավելացումը կարող է նվազեցնել նյարդային խողովակի թերությունների զարգացման ընդհանուր վտանգը: Սակայն մեր ունեցած տվյալներն, այնուամենայնիվ, չեն հաստատում դրանց կանխարգելիչ ազդեցությունը բնածին ֆիզիկական պակասությունների կամ զարգացման խանգարումների առաջացման վրա:

Ներկայումս ընկերությունը համապատասխան փոփոխություններ է կատարել վալպրոատներ պարունակող իր կողմից արտադրվող դեղերի կիրառման հրահանգների մեջ՝ առկա տվյալների ժամանակակից ընկալումը ցույց տալու և տեղեկատվությունը հնարավորինս ավելի պարզ ու ակտուալ դարձնելու համար:

Աղջիկների, վերարտադրողական տարիքի կանանց և հղիների կողմից վալպրոատների կիրառման ռիսկերի մասին տեղեկացնելու նպատակով տեղեկատվությունը հասանելի կլինի առողջապահության ոլորտի մասնագետների և հիվանդների համար:

Մանրամասն տես՝ http://www.pharm.am/index.php/am/2015-08-24-07-22-10/4463-2018-12-13-12-06-40